Η Όλια Λαζαρίδου διαβάζει το ποίημα του π.Παναγιώτη Καποδίστρια "Εξάψεις"
Από το ποίημα αυτό προέκυψε και το ζωγραφικό έργο "Εξάψεις"
Στα πλαίσια της έκθεσης ζωγραφικής "Απλωμένα ρούχα" μέχρι 15 Ιανουαρίου 2011
πλατεία Μητροπόλεως 11, Αθήνα. 211 4076675
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ
"Απλωμένα Ρούχα"
που θα γίνει στο εργαστήριό μου Πλατεία Μητροπόλεως 11
(πίσω απο το ιερό της Μητρόπολης Αθηνών) Τηλ.211 4076675
Μπάμπης Πυλαρινός
Διάρκεια μέχρι τις 15 Ιανουαρίου. Δευτ.-Σάβ. 11.00-20.00
Μετά το τέλος της έκθεσης, στο εργαστήριο θα εκτίθενται έργα απο παλιότερες συλλογές.
Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, κάθε Πέμπτη και Σάββατο πρωί, 11:00-13:00, μπορούν
να έρθουν τα παιδιά να παίξουν δημιουργικά παιχνίδια σε σχέση με τα εκτεθιμένα έργα.
΄Ολες οι ζωγραφιές των παιδιών θα αναρτώνται στο εργαστήριο και στην ιστοσελίδα
Δείτε εδώ τον έντυπο κατάλογο της έκθεσης
Click to launch the full edition in a new window
Online Publishing from YUDU
Είμαστε στο Κόστολατσ μια μικρή πόλη κοντά στο Ποζάρεβατσ. Αγιογραφούμε μια εκκλησία στο Κόστολατσ (Όλα τονίζονται στη προπαραλήγουσα)τον Άγιο Μάξιμο. Εδώ οι παπάδες δεν πληρώνονται από το κράτος αλλά ζούνε με τη συνδρομή των ενοριτών τους. Ελεύθεροι επαγγελματίες. Ο επίσκοπος Ποζάρεβατσ Ιγνάτιος πολύ ενδιαφέρον άνθρωπος Ελληνοσπουδαγμένος και Ελληνόγλωσσος όταν έπεσε το καθεστώς έγινε σύνοδος επισκόπων με θέμα τη διδασκαλία των θρησκευτικών στα σχολεία. Ο Ιγνάτιος ήταν αντίθετος με τη διδασκαλία και έλεγε "Όποιος ενδιαφέρεται θα διαβάσει και θα μάθει για την Ορθοδοξία" . Οι άλλοι επίσκοποι ήταν της άποψης ότι πρέπει να διδάσκονται τα θρησκευτικά, άποψη που επικράτησε. Το επόμενο πρόβλημα ήταν ποιος θα έγραφε τα βιβλία. Ανέθεσαν λοιπόν στον Ιγνάτιο να τα γράψει τον διαφωνούντα με τη διδασκαλία. Και αυτός έκανε για μένα το εξής εντυπωσιακό. Έγραψε για όλες τις τάξεις βιβλία με ιστορίες τύπου παραβολής. Οι ιστορίες αυτές είναι μια αφορμή για συζήτηση στην τάξη. Οι ιστορίες ασχολούνται με τις ανθρώπινες σχέσεις. Αυτά στην Ελλάδα είναι ψιλά γράμματα. Ορθοδοξία στην Ελλάδα είναι αν τήρησες τους κανόνες . Να μη τα πολυλογώ γνώρισα ένα πιο ανόθευτο θρησκευτικό ήθος. Επίσης οι άνθρωποι εδώ που είναι κοντά στην εκκλησία δεν είναι θεούσοι αλλά κανονικοί άνθρωποι. Μόνο όσοι έχουνε ζήσει στην Ελλάδα έχουνε μολυνθεί από το προτεσταντικό θεούσικο πνεύμα. Ο κατώτατος μισθός είναι 400 ευρώ η βενζίνη έχει περίπου ένα ευρώ και η παιδεία δεν είναι δωρεάν. Φέτος για πρώτη χρονιά έδωσαν δωρεάν βιβλία στη πρώτη δημοτικού ενώ μια φοιτήτρια του Μαθηματικού μας είπε ότι αγοράζει όλα τα συγγράμματα και πληρώνει και 1000 ευρώ το χρόνο δίδακτρα. Εμάς τους Έλληνες μας έχουν σε μεγάλη εκτίμηση . Είμαστε λίγο και οι πλούσιοι γείτονες. Το Κοστόλατσ θερμαίνεται με τηλεθέρμανση από το οικείο εργοστάσιο της ΔΕΗ που επειδή επιβαρύνει το περιβάλλον χρεώνει μόνο 6 ευρώ το μήνα για θέρμανση σε κάθε σπίτι. Ο π. Σταμάτης Σκλήρης με τον οποίο πήγα στο Κοστόλατσ για την αγιογράφηση του ναού ζωγραφίζει εντελώς ελεύθερα όπως θα δείτε την εκκλησία και αυτό είναι αποδεκτό εδώ και θαυμάζεται πολύ. Μάλιστα έχει πολύ πλάκα γιατί νέοι Σέρβοι αγιογράφοι τον μιμούνται αντί να μιμηθούν τα σπουδαία Σέρβικα βυζαντινά μνημεία. Αυτές τις μέρες ζωγραφίζω εδώ τον Άγιο Λάζαρο και το γιο του Στέφανο Σέρβους Αγίους ήρωες κατά τη μάχη του Κοσσυφοπεδίου το 1387 που οι Σέρβοι έχασαν το Κοσσυφοπέδιο από τους Τούρκους . Είναι η θλιβερή επέτειος τους ανάλογη με τη δική μας Μικρασιατική καταστροφή. Σήμερα Σάββατο από το πρωί ακουγόταν μουσική στη διαπασών τύπου Γιώργος Μάγκας όλη μέρα. Ο πατήρ Αλέξανδρος ο εφημέριος του Κόστολατσ μας είπε πως είναι Μουσουλμάνοι που παρά τα παράπονα δεν τους πειράζει η αστυνομία ενώ αν αυτός χτυπήσει τη καμπάνα θα έρθει αμέσως η αστυνομία να του κάνει παρατήρηση. Χθες το βράδυ μας έκανε το τραπέζι ένας υπάλληλος της βιομηχανίας της ΔΕΗ στο σπίτι του. Σε μια άθλια πολυκατοικία του 50 τύπου παλιές εργατικές κατοικίες ενώ στο εσωτερικό το σπίτι του ήταν πολύ περιποιημένο μας έπαιξε η κόρη του πιάνο και στις 9.30 άρχισε ο γείτονας να βαράει το τοίχο. Του λέω του εφημέριου που ήταν και αυτός εκεί, αύριο στο κήρυγμα να πεις ότι"δεν χτυπάμε το τοίχο στις 9,30 η ώρα όταν ο άλλος παίζει πιάνο "αστειευόμενος Μου απαντά"Αυτός δεν έρχεται στη εκκλησία είναι κομουνιστής". πάντως το μοντέλο του άμισθου ιερέα και της εκκλησίας που χτίζεται και υπάρχει μόνον χάρη τους ενορίτες το βρίσκω τρομερά πιο υγιές από το δικό μας μισθοσυντήρητο ιερατείο. Γιατί εγώ που είμαι άθεος μουσουλμάνος και δε ξέρω τι άλλο να πληρώνω φόρους για να μισθοδοτούνται οι Ορθόδοξοι ιερείς.
Ρώτησα μια Σερβίδα πως βλέπει όλα αυτά που γίνονται και λέγονται για την Ελλάδα τον τελευταίο καιρό. Μου είπε το εξής. “Πως κάνετε έτσι, εμείς από το 90 μέχρι τους βομβαρδισμούς περάσαμε πολύ πιο δύσκολα πληρώνοντας στο ΔΝΤ τα χρέη από τη διακυβέρνηση του Τίτο. Ο μισθός μας έφτασε 5 ευρώ. Υπάρχει μια Σέρβικη έκφραση που χρησιμοποιείται όταν κάποιος κάνει πολύ φασαρία. “Πως κάνεις έτσι σαν Έλληνας σε φυλακή”. Αυτή τη στιγμή στη Σερβία η μεγάλη ιδέα είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση και από τη λένε οι Σέρβοι η κυβέρνηση εγκαταλείπει τους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου στη μοίρα τους για να κάνει το χατίρι των Ευρωπαίων. Στο Βελιγράδι πολλά κτίρια από τους βομβαρδισμούς τα έχουν αφήσει έτσι. Είναι πολύ δυνατό θέαμα.. είναι αλήθεια ότι τις μέρες των βομβαρδισμών στο Βελιγράδι έκαναν πάρτυ κάθε βράδυ.
Ο άνθρωπος συνθλίβεται από τα γρανάζια που προκύπτουν από το τεμαχισμό αρχαϊκού κίονα
«Παριανός», λάδι (1988) Πινακοθήκη Πάτρας. Χαρακτηριστικός πίνακας της τελευταίας περιόδου του Κοψίδη.Ο ζωγράφος και αγιογράφος Ράλλης Κοψίδης, σημαντική μορφή της σύγχρονης ελληνικής ζωγραφικής, γνωστός μεταξύ άλλων από τη ρηξικέλευθη εικονογράφηση του πατριαρχικού κέντρου στο Σαμπεζί της Ελβετίας, πέθανε στις 14 Αυγούστου, σε ηλικία 81 ετών στο σπίτι του στη Γλυφάδα.
Ο Κοψίδης γεννήθηκε το 1929 στο Κάστρο της Λήμνου όπου και έζησε τα παιδικά του χρόνια. Μετά την Απελευθέρωση ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στον τόπο καταγωγής του, στην Αλεξανδρουπολη. Το 1949 εισάγεται στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και σπουδάζει στο εργαστήριο του Ανδρέα Γεωργιάδη. Το 1953 διακόπτει, ύστερα από προτροπή του Γιάννη Μόραλη τη φοίτηση στην ΑΣΚΤ για να μαθητεύσει για μια εξαετία πλάι στον Φώτη Κόντογλου.
Το ζωγραφικό του έργο χωρίζεται χονδρικά σε τέσσερις μεγάλες περιόδους. Στην πρώτη των πρωτόλειων σπουδαστικών έργων από τα μέσα του ’40 ώς το 1953, στην περίοδο της μαθητείας στον Κόντογλου, από το 1953 μέχρι τα τέλη του ’50, στην τρίτη, από τις αρχές του ’60 όπου ανακαλύπτει το προσωπικό του ύφος, το οποίο χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια εξεύρεσης μιας νέας εικαστικής μορφολογίας για την εικονογράφηση ορθοδόξων εκκλησιών, που πατάει γερά στη Μεταβυζαντινή και τη Λαϊκή Τέχνη και στην τέταρτη από το 1976 και μετά που ξεκλειδώνει και αναπτύσσει το διακριτό, προσωπικό του ύφος.
Στα χαρακτηριστικά του έργα συγκαταλέγονται η εικονογράφηση του εξωνάρθηκα της Μονής Θεοτόκου Πεντέλης, η εικονογράφηση της εκκλησίας της Μονής του Chevetogne στο Βέλγιο, του τέμπλου του παρεκκλησίου της Εξαρχίας του Παναγίου Τάφου στην Πλατεία Μαβίλη, «Το κορίτσι στο παράθυρο» (1972), «Παριανός» (1988), «Αγάλματα του δειλινού» (1992) και οι πολυάριθμοι πίνακες του Κάστρου της Λήμνου. Ο Κοψίδης είναι επίσης γνωστός για την εικονογράφηση και τη συγγραφή βιβλίων, όπως το «Σταυροί στον Αθωνα», «Εξοχή», «Προσκυνητάρι της Αίγινας», «Μάνη η Πολύπυργος», «Σπίτια Ελληνικά», ενώ από το 1972 ώς το 1974 εξέδωσε το τριμηνιαίο περιοδικό «Κάνιστρο», το οποίο άφησε εποχή. Εικονογράφησε τις συλλογές παραμυθιών του Γ. Μέγα και του Γ. Ιωάννου.
«Το μυθιστόρημα του Νίκου Γ. Πεντζίκη “Ανδρέας Δημακούδης” που κυκλοφόρησε το 1934 έχει ως υπότιτλο (ή και δεύτερο τίτλο) τη φράση «ένας νέος μονάχος» - ή μοναχός; Ετσι έβλεπα στην καθημερινή του ζωή τον Ράλλη Κοψίδη», λέει στην «Κ» ο συγγραφέας και στενός του φίλος, Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος. «Απόμακρο μέσα στην τύρβη της ζωής, ποιητή του ελάχιστου, λάτρη του απέριττου, υμνωδό του ταπεινού. Ετσι στα γραπτά του (και έχει γράψει πολλά), έτσι και στη ζωγραφική του. Ακούραστος περιπατητής, λιτότατος (πενιχρός την περιβολήν) πραγματοποίησε με τη γυναίκα του Μαρία που του παραστάθηκε ηρωικά και στα στερνά του χρόνια περίλαμπρες εκδρομές σε απρόσιτα μοναστήρια, σε αρχαίες λίμνες, σε προϊστορικούς οικισμούς, μαζεύοντας σπασμένα γυαλιά, πέτρες, βότσαλα, κεραμικά - που θα μεταμορφώνονταν στη συνέχεια στους πίνακές του με τα βουνά της Λήμνου (τα κάστρα, τα ακτινοβόλα γυναικεία πρόσωπα, που τα παράστεκαν από μακριά, παλιές σπασμένες παιδικές κούκλες) ή στα εκλεκτικά ψηφιδωτά με τα όποια κοσμούσε τη αυλή του σπιτιού του στην Πάρο».
THΛEΦOΣ
Απο τη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δείτε τα έργα του Ράλλη Κοψίδη και ένα κείμενο του Γιώργου Κόρδη για τη ζωγραφική του.
Ίσως δεν είναι τυχαίο πριν λίγες μέρες, φίλος, μου έφερε ένα τεύχος απο ένα περιοδικό που εξέδιδε γύρω στο 70. Το μεγαλύτερο μέρος το έγραφε ο ίδιος "Το κάνιστρο". Θα το σκανάρω μέχρι το τέλος του μήνα και θα το κρεμάσω στο blog σαν ένα μνημόσυνο στο δάσκαλο Ράλλη Κοψίδη. Σε αυτόν κυρίως και σε έναν άλλον συγγραφέα του "Κάνιστρου" και άνθρωπο της τέχνης το Μάρκο Μπότσαρη (Αίθουσα Τέχνης Αρχιπέλαγος, Κολωνάκι, Σκιάθος)που πέθανε κι αυτός πριν τρία χρόνια. Το "Κάνιστρο" βασικά υπερασπίζεται την Ελληνική Τέχνη με αυταπάρνηση θα έλεγα.Είναι ο Κοσμάς ο Αιτωλός των σέβεντις. Χειρόγραφο το μεγαλύτερο μέρος του.Φαίνονται αστεία όλα αυτά σήμερα (για την Ελληνική Τέχνη εννοώ) όταν απαξιώνεται πια τόσο απο το συρμό και απο χείλη που δεν θα περίμενες και θαυμάζεται τόσο πια ο πέραν του Ατλαντικού τρόπος και περιμένουμε πάλι όπως και πριν 40 χρόνια να μας έρθει η αληθινή τέχνη απο την Amerika. Δεν πειράζει ο χρόνος είναι με το μέρος και του Ράλλη Κοψίδη και της κακόμοιρης πια λεγόμενης Ελληνικής Τέχνης.Να είμαστε καλά εμείς τα πνευματικά του εγγόνια να τον θυμόμαστε και να υπηρετούμε όσο πιο τίμια μπορεί ο καθένας την τέχνη αυτή.
"Το όραμα του Αποστόλου Παύλου". Απο την ιστορική πια εικονογράφηση του πατριαρχικού κέντρου στο Σαμπεζί της Ελβετίας
Στό θολό καί παγωμένο τοπίο της συγχρονης εικονογραφικής τέχνης περίπτωση του Ρἀλλη Κοψίδη εrναι κεραυνός εν αιθρία καί ἰσως καί γιαυτό καί τόσο λίγο κατανοητή καί παραδεκτή από τό σύνολο των περί τὰ την τέχνη ἀσχολουμένων. Ο Κοψίδης δέν ζητά ούτε νά πρωτοτυπήσει, ούτε νά αντιγράψει πιστά καί φωτογραφικά τό παρελθόν. Ετσι δέν είναι οûτε Πανσέληνος οûτε Πικάσσο, δέν είναι οûτε Θεοφάνης ούτε Ματίς. Ο Κοψίδης στον εξωνάρθηκα της Πεντέλης, αλλα και όπου αλλού κι αν ζωγράφισε δέν ενδιαφέρθηκε νά δημιουργήσει τὴ δική του ιδιωτική εικαστική γλώσσα. Ο Κοψίδης εικονογραφεί ,δηλαδή αναζωγραφίζει τες εικόνες που η παράδοση του έχει κληροδοτήσει μέ τήν μόνη γλώσσα πού γνωρίζει, μέ τήν γλώσσα πού θά καταλάβει ο πιστός θεατής καί θά επικοινωνήσει μέ τό εκκλησιαστικό σώμα. Ο Κοψίδης ζητά νά λειτουργήσει· θέλει νά είναι δημιου-ργός κι όχι ίδιώτης ζωγράφος. Γιά τούς λόγους αυτούς καί η δουλειάτου είναι δημιουργική μετάπλαση της παράδοσης κι όχι εκ του μή όντος εικαστική παρθενογένεσις.
Ο θράξ ζωγράφος καταθέτει ολοκληρωμένη πρόταση κι όχι πειραματισμούς καί εικαστικά ψελλίσματα. Αυτό πού ζωγραφίζει στήν Πεντέλη δέν είναι απόπειρα, αλλά ζωγραφική ώριμη καί κατασταλαγμένη. Γιαυτό ακριβώς καί αξίζει νά μελετηθεῖ. Γιατί κομίζει κάτι πολύτιμο καί σπάνιο στίς μέρες μας. Δέν είναι απλώς μιά καλή ζωγραφική πού αντιγράφει τό παρελθόν·είναι κάτι περισσότερο. Είναι μιά πρόταση γιά τό ποιό είναι τό κριτήριο προόδου της ορθόδοξης εικονογραφικής τέχνης. Καί η πρότασή του είναι σαφής. Η πρόοδος δέν μπορεί νά νοηθεί ως απομάκρυνση καί κατάργηση της παραδόσεως. Ούτε μπορεί νά εκληφθεί ως στείρα επανάληψη όσων σπουδαίων έγιναν στό παρελθόν. Η πρόοδος, ως εμφάνιση του νέου, πρέπει νά νοείται ως ανακεφαλαίωση όλης της προϋπάρχουσας παράδοσης καί ταυτόχρονος εμπλουτισμός αυτής. Ζωγραφίζοντας δηλαδή, ο εικονογράφος πρέπει νά τηρεί ὀλα ὀσα έχει κατακτήσει μέχρι τώρα η παράδοση. Δέν πρέπει οûτε τίς μορφές νά περιφρονεί, ούτε τίς βασικές αρχές του συστήματος νά μάχεται καί νά καταστρατηγεί. Τηρεί, λοιπόν,όλες αυτές τίς βάσεις καί πάνω σέ αυτές χτίζει τό δικό του λιθαράκι, πού μπορεί νά είναι μικρό η μεγάλο ανάλογα μέ τίς ικανότητες καί τίς δυνατότητές του. Ετσι, μπορεί νά προσφέρει σέ είκονογραφικό επίπεδο προτείνοντας νέες συνθέσεις η μπορεί, μέ πολλές φυσικά πνευματικές προϋποθέσεις, νά αναπλάσσει τό παραδοσιακό ύφος των εικόνων παίρνοντας στοιχεία ακόμη καί από εξωβυζαντινές εικαστικές πηγές.
Αυτή η διαδικασία, εφόσον γίνεται μέ κριτήρια εκκλησιαστικά καί γνώμονα τή «λατρευτική» λειτουργικότητα της εικόνας καί τήν πνευματική της αποστολή μπορεί νά οδηγήσει σέ εμπλουτισμό της παράδοσης καί σέ συνέχιση του οικοδομήματος της ρθόδοξης εικονογραφικης τέχνης.
Ο Κοψίδης έκανε ακριβώς όσα περιγράφουμε πιό πάνω. Τήρησε τούς εικονογραφικούς τύπους καί επέλεξε γιά τήν απόδοσή τους τή βυζαντινή παραδοσιακή γλώσσα, τήν οποία όμως εμπλούτισε με στιχεία απο τη λαίκή παράδοση και απο τα κινήματα του μοντερνισμού του 20 αι. μἐχρι ποὺ διαμόρφωσε προσωπικό ιδίωμα χωρίς νά αλλάξει τήν ίδια τήν γλώσσα. Ετσι, ο Κοψίδης, έμπρακτα, έδειξε τόν τρόπο καί τόν δρόμο στοὺς σύγχρονους εἰκονογράφους γιὰ νὰ εἶναι πάντοτε σέ δημιουργική σχέση μέ τήν εικονογραφική παράδοση καί νά παράγουν τέχνη ζωντανή και λειτουργική, δηλαδή εκκλησιαστική.
αποσπασμα απο τον επίλογο μελέτης μας για τη ζωγραφικη του Ράλλη Κοψίδη στον εξωνάρθηκα της Ι. Μονής Πεντέλης Αττικής.
