20 Αυγ 2014

Τοιχογραφία για το Βοιδονήσι και το μάζεμα των ελιών.


Ζωγράφισα δυο τοιχογραφίες στο σπίτι μου στον Πλάνο στη Ζάκυνθο.Η μια αφορούσε το μάζεμα των ελιών όπως του ζούσα στο νησί όταν ήμουν παιδί. Προσέξτε αν θέλετε κάτω δεξιά μια λεπτομέρια που πολύ αγαπώ.Ένα ζευγος γερόντων απόμαχοι του μαζέματος των ελιών παρακολουθούν.

 

Η άλλη αφορούσε το μικρό νησάκι Βόιδι. Η ζωγραφική για το Βόιδι αφορά την λιτάνευση της εικόνας της Παναγίας της Λαουρέντενας που γινόταν παλιά εκεί.
Σήμερα δεν υπαρχει σχεδόν τίποτα απο το νησί μόνο κάποια βράχια, διαλύεται καθε φορα που γίνεται σεισμός στη Ζάκυνθο, παλιά όμως ενώνονταν με τη στερια και αν κοιτάξει κανεις το βυθό εκει φαίνεται καθαρά αυτό, αλλα είναι και ωρατό και απο google earth
Με τη βοήθεια του αγαπητού φίλου Σπύρου Καρυδάκη έμαθα τα εξής
Το Βόιδι, κατά το Λεξικόν του Ζώη, "ηνούτο άλλοτε μετά της ξηράς", και ο καθολικός ιερέας Ιάκωβος Βερνάρδος, στον οποίο ο τότε Προβλεπτής είχε παραχωρήσει τη νήσον ή τέλος πάντων την περίπου νήσον, επειδή πήγαιναν εκεί τα ζώα από την απέναντι στεριά και "εναντίον παντός σεβασμού" (λέει ευσεβάστως ο Ζώης) κατέστρεφαν τον ερειπωμένο ναΐσκο του Αγίου Γεωργίου, τον παραχώρησε σε κάποιον Γεώργιο Γριμάνη το 1588 με τον όρο να τον ανακαινίσει. Το 1642 ο ναός ήταν σε μαύρα χάλια, οπότε η διοίκηση της Ζακύνθου τον παραχώρησαν σε κάμποσους, μεταξύ των οποίων και ένας Σέρρας πρόγονος του αγαπητού λογοτέχνη Διονύση Σέρρα μάλλον, για να τον επισκευάσουν. Παλιότερα το νησάκι λεγόταν Φρα Φίλιππος διότι είχε παραχωρηθεί σε κάποιον Καθολικό ιερέα ομώνυμο, μετά ονομάστηκε Βόιδι λόγω του τότε σχήματός του, και κάποτε στην ιστορία του ειπώθηκε και Τρεντανόβε λόγω της εκτέλεσης εκεί 40 στασιαστών Κεριωτών(απο το χωριό Κερί της Ζακύνθου), που έγιναν 39 επειδή ο ένας, λέει, χρησίμευσε ο έρμος ως δήμιος ή την κοπάνησε και γλύτωσε.

Περί της Λαουρένταινας μαθαίνουμε από τον Ζώη και τον Κονόμο ότι ήταν παλαιότατη και μεγαλοπρεπής εκκλησία στο Κάστρο, μνημονεύεται με αυτό το όνομα ως περίλαμπρη και πολυκτήματη πρώτη φορά το 1478, μα όταν ήρθαν οι Βενετοί την παραχώρησαν διαδοχικά σε κάμποσους, μεταξύ των οποίων και στον μέγα Κρητικό ζωγράφο Φιλόθεο Σκούφο, όταν έπεσε η Κρήτη κι ήρθαν στο Τζάντε μας οι Κρητικοί. Παίρνοντας το Κάστρο την κάτω βόλτα, ο ναός έγινε πυριτιδαποθήκη, και η εικόνα τράβηξε των παθών της τον τάραχο καθώς την κουβαλούσαν από εκκλησία σε εκκλησία μέχρι τους σεισμούς. Από την εποχή του Κάστρου ήδη την πήγαιναν στην Αγία Τριάδα του Ακρωτηριού, απέναντι από το Βόιδι, κάθε Δευτέρα του Πάσχα, απ' όπου το βράδυ τη λιτάνευαν μεγαλοπρεπώς στον Αιγιαλό, δηλ. στην παραλία της τότε Χώρας. Αυτό, λέει ο Κονόμος, ξεκίνησε ίσως όταν κατά τη ναυμαχία της Ναυπάκτου πήγαν οι Ζακυθινοί  στο Ακρωτήρι και στο Βόιδι να παρακολουθήσουν τα τεκταινόμενα της ναυμαχίας, που διεξαγόταν απέναντι, στα νησάκια Κουρτζουλάροι ή Εχινάδες, που η κυβέρνησίς μας τα πούλησε σε έναν τύραννο εμίρη με 25 γυναίκες... Άλλωστε, από τη Λαουρένταινα του κάστρου προερχόταν ο περίφημος πίνακας της Ναυμαχίας της Ναυπάκτου, του Στυλιανού Ρωμανού, 1571, που κάηκε κι αυτός εντέλει.
    Το όνομα Παναγία Λαουρέντανα προέρχεται είτε 
1) Από έναν ανακαινιστή της πρωτοπαπά Λαυρέντιο Βέργαμο.
2) Από έναν λαουρέντη που βρήκε το κόνισμα στην ακρογιαλιά του Πλάνου κάτω από το σπίτι σου!
3) (Μεταγενέστερη εξήγηση:) Ανήκε στους λαουρέντηδες. Αλλά όπως λέει ο Κονόμος τέτοια συντεχνία δεν υπήρχε.
Λεγόταν επίσης Λαβουρένταινα και Λαουρενιάνα. Κάπου εμπλέκεται και μια αρχόντισσα Λάουρα Ιακώβου Σιγούρου-Παλαιολογίνα-Καντακουζηνή κι αυτό κατ' εμέ ίσως ερμηνεύει την ονοματοδοσία, αν και αυτή έζησε αρκετά μετά το 1478 - Αλλά τότε οι Λάουρες επιχωρίαζαν στην αριστοκρατία.


2 σχόλια:

Χαρά Θεοδωρίτση είπε...

Μπάμπη μου
και οι δύο τοιχογραφίες λένε πολλά και σ εμένα. Πρωτον για βίωσα το μάζεμα των ελιών απο παιδάκι μέχρι τις μέρες μας, με τον πατέρα μου να παραστέκει τους εργάτες μέχρι τελευταία υποδεικνύοντας ποιά κλαδιά πρέπει να κοπούν,μην αχρηστευθεί το δέντρο και δεν καρπίσει την επόμενη χρονιά και η δεύτερη γιατί το εν λόγω Πανηγύρι είναι το αγαπημενο μου (Νια Δευτέρα) αν και τα τελευταία χρόνια λόγω της απουσίας του μυητή μου στα ζακυθινά αντέτια,τόχω λίγο εν αναμονή...
Νάσαι καλά να γεμίζεις με χρώματα τις αναμνήσεις μας. Βοηθειά σου ο Αγιος,να χαίρεσαι την οικογένειά σου,κάθε καλό!

Unknown είπε...

Υπέροχες οι τοιχογραφίες σου, Μπάμπη μου! Εύγε σου!

Και όλες αυτές οι πληροφορίες για το Βόιδι, πολύ χρήσιμες! Το ξέρω και από τον πατέρα μου, ότι κάποτε ενωνόταν με τη στεριά το νησάκι.